بیماری واسکولیت از بیماری های نادر است که از ویژگی های آن التهاب عروق خونی است. هر سال 10 - 15 مورد در هر یک میلیون نفر گرفتار می شوند و بیشتر در افراد بالای 50 سال دیده می شود ولی کودکان و جوانان را نیز می تواند درگیر کند. می تواند هر یک از رگ های خونی بدن را تحت تاثیر قرار دهد و باعث انواع علائم و عوارض بالقوه شود التهاب باعث تورم دیواره رگ های خونی، کاهش و یا حتی مسدود کردن جریان خون به بافت ها و اندام می شود.
واسکولیت را می توان با بیوپسی از بافت های درگیر و یا با آنژیوگرافی تشخیص داد. درمان با هدف کاهش التهاب عروق خونی و بهبود عملکرد موثر اندام های بدن است. میزان آسیب واسکولیت بستگی دارد که چه بخشی از بدن را تحت تاثیر قرار دهد دیواره های رگ های خونی آسیب دیده می تواند سبب تورم و برآمدگی ( آنوریسم ) شود و حتی ممکن است پاره شود و ایجاد خونریزی در داخل بدن نماید علاوه بر آسیب به عروق خونی می تواند به بافت ها یا اندام های بدن که توسط رگ های خونی تغذیه می شوند آسیب برساند.
التهاب است؟
التهاب یک فرایندی است که بدن برای محافظت در برابر و یا از بین بردن اجسام خارجی، باکتری ها یا ویروس ها استفاده می کند. علائم معمول التهاب عبارتند از سرخی پوست، تورم، احساس گرمی یا درد در مناطق آسیب دیده است.
علت واسکولیت چیست؟
اصطلاح واسکولیت شامل طیف وسیعی از بیماری های مختلف و کاملا متفاوت است واسکولیت به معنای واقعی کلمه التهاب در رگ های خونی است و ممکن است همه چیز از یک واکنش نوع آلرژی خفیف تا شاید قرار گرفتن در معرض ( دارو، یک ماده شیمیایی و یا عاملی در طبیعت مانند گزیدگی حشرات تا یک بیماری خود ایمنی چند ارگانی سیستمیک جدی ) که می تواند تهدید کننده زندگی باشد به همین دلیل، تمام انواع واسکولیت باید بسیار جدی در نظر گرفته شود زیرا یک بیماری بالقوه کشنده است تا زمانی که خلاف آن ثابت شود.
اگر چه واسکولیت سیستمیک در حال حاضر غیر قابل درمان است، ولی قابل کنترل می باشد و می توان آن را با داروهای مدرن کنترل کرد. اگر در مراحل اولیه به درستی تشخیص داده شود و پس از آن به درستی و به طور موثر درمان شود بیشتر بیماران بخوبی بهبود، و با مراقبت مناسب مستمر، همچنان به یک زندگی خوب و عادی ادامه می دهند. واسکولیت اگر به موقع تشخیص داده نشود و مورد درمان قرار نگیرد می تواند منجر به عوارض غیر قابل برگشت و کشنده شود. و پزشکان باید از آخرین نتایج درمان با خبر شوند و وب سایت www.vasculitis.org.uk به همین منظور فعالیت دارد.
انواع واسکولیت
واسکولیت می تواند اولیه ( به خودی خود ) یا ثانویه رخ می دهد.
علت واقعی بیماری واسکولیت معمولا شناخته شده نیست با این حال، اختلال سیستم ایمنی و التهاب عروق خونی ویژگی های مشترک هستند.
انواع مختلف واسکولیت چیست؟
واسکولیت می تواند عروق کوچک، متوسط و یا بزرگ را تحت تاثیر قرار دهد بیماری های اصلی عبارتند از:
واسکولیت های سرخرگ های بزرگ ( آرتریت سلول ژانت یا آرتریت تمپورال، پلی میالژیای روماتیسمی، تاکایاسو و آرتریت )
واسکولیت های شریان های متوسط ( پلی آرتریت ندوزا، بیماری کاوازاکی )
واسکولیت های عروق کوچک: ( ائوزینوفیلیک، گرانولوماتوز با پلی آنژئیت ( چرگ )، سندرم اشتراوس، پلی آنژاتیس میکروسکوپی، گرانولوماتوز با پلی آنژئیت ( گرانولوم وگنر )، پورپورای هنوخ شوئن لاین
واسکولیت های با شیوع کمتر ( بیماری بهجت، بیماری بورگر، واسکولیت سیستم عصبی مرکزی، سندرم کوگانز، واسکولیت کرایوگلوبولینمی و کرایوگلوبولینمیک )
واسکولیت می توانید در اثر عفونت مانند ( هپاتیت B )، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی ( مانند آمفتامین و کوکائین )، داروها، سرطان مانند ( لنفوم و میلوم مولتیپل ) و بیماری های روماتیسمی مانند ( آرتریت روماتوئید و لوپوس اریتماتوی سیستمیک ) رخ دهد.
علائم واسکولیت
بعضی از علایم عمومی عبارتند از ( خستگی، ضعف، از دست دادن اشتها، از دست دادن وزن و تب ) است.
ریه - ( تنگی نفس، خس خس ، سرفه خشک و یا سرفه خونی )
پوست - ( جوش و تاول، راش، زخم و نکروز ( مرگ بافت )
آرترالژی - ( درد در مفاصل ، تورم مفصل )
سیستم عصبی- ( از دست دادن حس، ضعف، علائم دردناک غیر معمول در دستها و پاها )
دستگاه گوارش - ( خونریزی و درد شکم )
مشکلات شنوایی - ( ناشنوایی و یا سر و صدا در گوش )
بینی - پوسته پوسته شدن داخل بینی و خون دماغ
چشم - برخی از انواع واسکولیت به طور ناگهانی می تواند روی دید شما تاثیر بگذارد یا باعث چشم قرمز، دردناک، خشک و یا ریگ دار شود.
عضلات - التهاب باعث درد عضلانی و در نهایت می تواند سبب ضعیف شدن ماهیچه ها شود.
اعصاب - سوزن سوزن شدن و یا ضعف در بازوها و پاها
کلیه ها - مشکلات دفع ادرار یا خون در ادرار، گاهی اوقات ممکن است در ادرار خون ( به رنگ قرمز یا قهوه ای ) دیده شود و یا مقدار ادرار ممکن است به طور ناگهانی کاهش یا متوقف شود.
انگشتان دست و پا می تواند سفید یا آبی شود و احساس سوزش زمانیکه در معرض شرایط سرد قرار گیرد.
علائم سردرد، درد در فک و مشکلات با چشم ( مانند دوبینی یا تاری ) علائم ممکن است از یک نوع التهاب عروق به نام آرتریت سلول ژانت ( GCA ) باشند.
تشخیص واسکولیت
روش تشخیص واسکولیت بسته به بیماری متفاوت باشد اغلب ترکیبی از آزمایش خون ( ANA, CRP, RF, PTC, CBC, ULA, ESR )، اشعه ایکس ( یا اسکن های دیگری مانند MRI و PET ) و اغلب گرفتن یک بیوپسی ( یک قطعه کوچک بافت ) از یک منطقه آسیب دیده می باشد.
درمان واسکولیت
واسکولیت ممکن است قسمت های ( پوست، مفاصل، کلیه و ریه ها ) را درگیر کند. پیش آگهی کلی بسته به بافت مبتلا و شدت بیماری متفاوت است و درمان بسته به شدت بیماری واسکولیت و ارگان های درگیر متفاوت است لذا درمان بر اساس شدت بیماری و ارگان های درگیر و اشکال مختلف واسکولیت می باشد درمان ها عموماً به سمت متوقف کردن التهاب و سرکوب سیستم ایمنی بدن است به طور معمول، داروهای کورتیزونی مانند پردنیزولون استفاده می شود. علاوه بر این، سایر داروهای مهار سیستم ایمنی مانند سیکلوفسفامید ( Cytoxan ) در نظر گرفته شده است علاوه بر این، ممکن است نیاز به درمان های خاص پزشکی در موارد ابتلای اندام های بدن ( مانند قلب و ریه ها ) در زمان فعال بودن بیماری باشد.
مطالب مرتبط
- لوپوس
- تغذیه در بیماری اسکلرودرمی
- کم خونی
- بیماری پارکینسون
- راش، جوش، قرمزی و خارش بدن
- بیماری ام اس و درمان آن
نظرات (46)