یونجه گیاهی است علفی و چند ساله که ارتفاع آن تا یک متر میرسد برگهای آن دارای سه برگچه می باشد برگچه های نوک تیز، سبز رنگ و بیضی شکل است.

گلهای یونجه بشکل سبز و برنگ بنفش تیره یا آبی روشن است میوه یونجه مانند صدف بوده و دانه داخل میوه مانند لوبیا ولی کوچکتر از آن می باشد.

یونجه ریشه ای بسیار عمیق دارد و ریشه آن تا سه متر بداخل زمین نفوذ می کند و بنابراین منبع ویتامین ها و مواد معدنی است که از خاک می گیرد.

یونجه از زمانهای بسیار قدیم در ایران کشت می شده است و در حدود پنج قرن قبل از میلاد مسیح از ایران به یونان برده شد و در قرن هفتم بعد از میلاد به اروپا راه یافت. یونجه در ایران در مناطق مرکزی و جنوبی به مقدر بسیار زیاد کشت می شود.

زنبور عسل گل یونجه را دوست دارد واز آن شهد زیادی بدست می آورد و تبدیل به عسل می کند.

پرورش این گیاه در قدیم برای تهیه علوفه چهارپایان بوده ولی در حال حاضر بعلت دارا بودن مواد مغذی به مصرف غذایی نیز می رسد.

خواص داروئی:

یونجه از نظر طب قدیم ایران گرم است. البته تازه آن گرم و تر و خشک شده آن گرم و خشک است.

1) یونجه از نظر اینکه دارای بسیاری از مواد معدنی می باشد شیره آن برای بچه هایی که در حال رشد هستند و استخوان بندی محکمی ندارند بسیار مفید است. حتی امروزه پودر این گیاه را در داروخانه ها می فروشند که آنرا می توان برای بچه های شیرخوار مصرف کرد.

برای تهیه شیره یونجه باید مقدر 300 گرم یونجه را در یک لیتر آب ریخت و آنرا جوشانید تا مقدار آب آن به نصف تقلیل یابد سپس آنرا صاف کرده و مقدر کمی عسل به آن اضافه کنید که بصورت شربت درآید. مقدر مصرف برای اطفال 200 گرم در روز است و برای اطفال شیرخوار حدود 50 گرم می باشد که می توان به شیر آنها اضافه نمود.

اشخاص بزرگسال هم برای بالا بردن انرژی می توانند از این شیره استفاده کنند.

2) یونجه را بصورت تازه و یا جوانه آن را با سالاد میل کنید. جوانه یونجه را بصورت بسته بندی شده می توانید از سوپر مارکتها خریداری کنید.

3) یونجه ملین است.

4) یونجه دو برابر اسفناج آهن دارد بنابراین خونساز است و برای کسانیکه به کم خونی مبتلا هستند مفید است.

5) یونجه بعلت دارا بودن آهن برای درمان بیماری راشیتیسم بکار می رود.

6) عوارض کمبود ویتامین ث با خوردن یونجه از بین میرود.

7) یونجه تازه در بسیاری از کشورها مانند چین و روسیه و آمریکا به مقدار زیاد بجای اسفناج مصرف می شود.

8) یونجه را در داروخانه ها و فروشگاههای گیاهان دارویی و یا برخی از داروخانه ها بصورت پودر، کپسول و قرص بفروش می رسانند. مقدارمصرف آن سه قرص در روز است.

9) با همه مزایایی که یونجه دارد در خوردن تازه آن نباید زیاده روی کرد زیرا بسیار نفاخ است و حتی حیواناتی که به مقدار زیاد از آن می خورند بعلت گاز زیاد ممکن است تلف شوند.

10) ضماد پخته یونجه را اگر روزی چند بار روی اعضایی که رعشه دارند بگذارید آنها را شفا می دهد.

11) تخم یونجه قاعده آور است و برای این منظور تخم یونجه را بصورت دم کرده مصرف کنید.

12) دم کرده یونجه درمان اسهال است.

13) برای نرم کردن سینه و تسکین سرفه روزی 2-3 فنجان دم کرده تخم یونجه را مصرف کنید.

14) برای درمان لقوه و رعشه تخم یونجه را در روغن زیتون بریزید و مدت یک هفته جلوی آفتاب بگذارید سپس آنرا صاف کنید و روزی چند قاشق از آنرا بخورید و همچنین روی اعضایی که رعشه دارند بمالید.

15) یونجه حاوی مقدار زیادی ویتامین است. کوبیده آن زخم را بسرعت الیتام داده و از خونریزی جلوگیری می کند.