زنان از نظر بهداشتی بی نظیر هستند. و برخی از مسائل بهداشتی که بر زن و مرد تأثیر می گذارد می تواند زنان را تحت تأثیر قرار دهد.
مسائل منحصر به فرد شامل بارداری، یائسگی و شرایط اندام های زنانه است. زنان می توانند با دریافت مراقبت های زودرس و منظم از دوران بارداری، بارداری سالم داشته باشند. آنها همچنین باید به غربالگری سرطان پستان، سرطان دهانه رحم و غربالگری تراکم استخوان را توصیه شوند.
زنان و مردان نیز بسیاری از مشکلات بهداشتی یکسانی دارند. اما این مشکلات می تواند زنان متفاوت را تحت تأثیر قرار دهد. مثلا،
زنان بیشتر از مردان در نتیجه سكته قلبی جان خود را از دست می دهند.
زنان بیشتر از مردان علائم افسردگی و اضطراب را نشان می دهند.
اثرات بیماریهای مقاربتی در زنان می تواند جدی تر باشد.
استئوآرتریت زنان را بیشتر از مردان را درگیر می کند.
زنان به احتمال زیاد دچار مشکلات دستگاه ادراری هستند.
علاوه بر خطرات و بیماری های متعدد در گذشته، بسیاری از زنان زایمان های مخاطره آمیز داشته اند و بندرت به مرگ منجر می شده است با پیشرفت های پزشکی امید به زندگی افزایش یافته است اما برای بالا بردن امید به زندگی و سلامت زنان باید به آنها آموزش داد که آنها مسئول بدن خود هستند و باید سلامت و تناسب اندام خود را بالا ببرند. لذا مطالعه این مقاله را برای داشتن سلامتی بیشتر به تمامی زنان توصیه می کنم.
سلامت زنان
هورمون های زنانه
بیماری های شایع در زنان
سرطان در زنان
نگرانی از لوازم آرایشی بهداشتی مورد استفاده در زنان
قاعدگی در زنان
باروری، کنترل تولد و ناباروری زنان
حاملگی
وظیفه مادری زنان در سلامت
یائسگی
پس از منوپوز
سلامت زنان
دانستنی های مفیدی برای زنان نه تنها در ضمینه مشکلات ( اختلالات خوردن، استرس، اعتیاد، افسردگی ) بلکه در مورد موضوعات اساسی مانند ( تغذیه خوب، سلامت قلب و ورزش ) وجود دارد. و زنان برای حفظ وزن مطلوب باید از این اطلاعات استفاده کنند اگر اندازه دور کمر زنان بیشتر از 89 سانتی متر باشد احتمال بیماری های قلبی عروقی، فشار خون و دیابت بیشتر است و با خوردن وعده های غذایی معقول، نخوردن تنقلات بعد از شام و فعالیت بدنی می تواند وزن را کنترل و ریسک بیماریها و مشکلات بهداشتی را پایین آورد.
کشیدن سیگار برای سلامتی زنان ( و همه افراد ) مضر است زنان باید بدانند با کشیدن سیگار در معرض بیماریهایی مانند ( سرطان، بیماری های قلبی و مشکلات دیگر ) هستند.
مصرف الکل برای سلامتی زنان مضر است و آنها را در معرض سیروز و هپاتیت قرار می دهد.
هورمون های زنانه
هورمون ماده شیمیایی ترشح شده از یک بافت است که از طریق مایعات بدن انتقال و بافتهای دیگر را تحت تاثیر قرار می دهد. برخی از هورمون ها اختصاصی زنان هستند هورمون های جنسی تولید شده توسط تخمدان ها نه تنها در رشد، نگهداری و ترمیم بافت های تناسلی اثر دارد بلکه به خوبی در بافتهای بدن و توده استخوان نفوذ می کنند این برای زنانی که برای کاهش توده چربی تلاش می کنند مشکل ایجاد می کند زنانی که چربی بدن آنها کم است هورمون های جنسی را تولید نمی کنند. لذا این زنان تجربه توقف قاعدگی، پوکی استخوان و شکستگی استخوان های ضعیف شده را در پس از شروع یائسگی دارند. پس از یائسگی بدن زنان هورمون های زنانه استروژن و پروژسترون را کمتر تولید می کند و نشانه های رفتن به یائسگی برای برخی از زنان نگران کننده است بسیاری از پزشکان هورمون درمانی ( HT, HRT, ERT, ET ) را برای کاهش علائم یائسگی شروع می کنند هر چند این درمان ها باید به علت افزایش حمله قلبی و اندکی خطر ابتلا به سرطان پستان در مدت کوتاه انجام شود. مشکلات هورمونی در زنان تنها به این موارد محدود نمی شود بلکه بیماری تیروئید ( کم کاری و پرکاری تیروئید ) در زنان بیشتر از مردان رایج است.
بیماریهای شایع در زنان
بسیاری از بیماری ها بین زنان و مردان به طور یکسان ایجاد می شود ولی برخی بیماری ها مانند ( سنگ کیسه صفرا، سردرد های میگرنی ، سندرم روده تحریک پذیر، مولتیپل اسکلروزیس، لوپوس، سندرم شوگرن، آرتریت روماتوئید، پوکی استخوان و عفونت های دستگاه ادراری ) هستند که در زنان بیشتر ایجاد می شوند. عفونت های ادراری مانند سیتیت ( عفونت مثانه ) و عفونت اشرشیاکلی ( پیلونفریت ) در زنان بیشتر است یک علت اصلی فشار خون بالا بیماری کلیه است پس از سن 50 سالگی فشار خون در زنان شایع تر است.
سرطان در زنان
انواع خاصی از سرطان ها مربوط به زنان است مانند سرطان ( دستگاه تناسلی زنان، پستان، گردن رحم، رحم و تخمدان ) و سرطان سایر قسمت ها مانند ( لوزالمعده، روده بزرگ و ریه ) می باشد. سرطان پستان دومین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در میان زنان است معاینات پستان و ماموگرافی برای غربالگری سرطان پستان به تشخیص سرطان پستان کمک می کند. کشف ژن به ارث رسیده سرطان پستان به شناسایی برخی از زنان در معرض خطر سرطان پستان کمک می کند.
تشخیص سرطان تخمدان در مراحل اولیه بسیار مشکل است و اغب به عنوان یک قاتل خاموش است اگر چه سرطان پستان در هر سنی ایجاد می شود ولی سابقه سرطان تخمدان با بالا رفتن سن افزایش می یابد سرطان کولورکتال ( سرطان روده بزرگ یا انتهای روده بزرگ ) در اغلب موارد در افراد بالای 50 سال سن رخ می دهد زنان دارای سابقه سرطان های ( پستان، رحم و تخمدان ) با افزایش خطر سرطان روده بزرگ روبرو هستند. مطالعات پژوهشی نشان می دهد که خوردن یک رژیم غذایی غنی از میوه ها، سبزیجات، مکمل با آنتی اکسیدان ها ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ و برخی سرطان های دیگر کمک کند.
سرطان ریه یک عامل منجر به مرگ در میان زنان است و سیگار کشیدن علت اولیه سرطان ریه است ترک سیگار کشیدن برای به حداقل رساندن خسارت و بهینه سازی سلامت زنان در دراز مدت موثر است.
نگرانی از لوازم آرایشی بهداشتی مورد استفاده در زنان
برای بسیاری از زنان لوازم آرایشی بهداشتی به معنی آرایش قسمت های خارجی با ( رژ لب، چشم و سایه ) است. فرایند های بهبود بافت، سفت کردن پوست، برداشت پوست با لایه بردارهای شیمیایی، تزریق بوتاکس و کلاژن می تواند چین و چروک های ناخواسته را تغییر دهد. نداشتن مو ( طاسی یا کچلی ) اغلب با دارو یا جراحی ایمپلنت رفع می شود و موهای زاید با لیزر بر طرف شود. لیپوساکشن برای برداشتن چربی زیر پوست بکار می رود جراحی پلاستیک برای برداشتن پوست، چربی، تغییر موقعیت پوست و بافت بکار می رود. میلیون ها زن برای کاهش سینه یا تقویت سینه تلاش می کنند این روش ها هر دو محبوب و بحث برانگیز باقی مانده است بازسازی پستان بخصوص پس از سرطان پستان انجام می شود و لذا این مهم است که زنان قبل از استفاده از این روش ها، اثرات مضر و مفید آنها را بدانند.
قاعدگی در زنان
زنان در حدود 40 سال از زندگی خود یک پدیده طبیعی به نام قاعدگی را تجربه می کنند هر 26 – 35 روز ( کمتر یا بیشتر در ماه ) در اثر ریزش طبیعی پوشش درونی رحم خون به طور منظم از دست می رود. در هر زن غیر حامله قبل ازیائسگی در هر ماه فاز فولیکولار و تخمک گذاری ( آزاد شدن تخمک ) در وسط ماه و فاز لوتئال ( که در آن پوشش رحم آماده برای دریافت تخمک بارور است ) تقسیم می شود. اگر تخمک بارور نگردد آستر رحم ریزش می کند و قاعدگی شروع می شود. اکثر زنان در نیمه اول چرخه قاعدگی مشکلی ندارند اما پس از آزاد شدن تخمک ممکن است مشکلاتی مانند درد لگنی پیدا شود در طول نیمه دوم چرخه قاعدگی یک زن ممکن است به سندرم قبل از قاعدگی ( PMS ) گرفتار شود او ممکن است تجربه کرامپ های قاعدگی را در شروع قاعدگی داشته باشند. حدود 70 – 80 درصد زنان از کرامپ های قبل از قاعدگی رنج می برند علائم سندرم قبل از قاعدگی مانند ( تحریک پذیری، عصبی، گرفتگی، نفخ، سردرد و بیماری شدید ) می باشد. هر مرحله از چرخه قاعدگی زنان توسط هورمون ها کنترل می شود تولید این هورمونها نشان از سلامت خوب زنان دارد کاهش وزن بیش از حد می تواند منجر به قطع قاعدگی شود در تعدادی از اختلالات دوره قاعدگی وجود ندارد و و یا دوره های ( طولانی، سنگین، نامنظم، دردناک ) وجود دارد در سندرم تخمدان پلی کیستیک و اندومتریوز نیاز به ارزیابی های پزشکی می باشد. بیماری هموکروماتوز که نشان از آهن بیش از حد در خون است زنان مبتلا به هموکروماتوزدر طول دوره قاعدگی می توانند به اندازه کافی خون از دست بدهند و احتیاجی به درمان برای آهن نداشته باشند.
مشکلات جنسی زنان
هورمون های جنسی استروژن و پروژسترون تاثیر عمیقی بر مسائل جنسی زنان دارند زنان نیز تستوسترون تولید می کنند و ممکن است برای مسائل جنسی به آن نیاز داشته باشند بیشتر زنان از مشکلات جنسی ( کاهش میل جنسی، بیزاری جنسی، مقاربت درناک ) رنج می برند ورزش های فیزیکی ممکن است تحریک جنسی را افزایش دهد در حالی که بیماریهای مزمن، ورم مفاصل، سرطان، دیابت، بیماریهای قلبی عروقی، بیماریهای روانی یا افسردگی، الکل و برخی از داروها می تواند سبب مهار تحریک جنسی شود. رابطه زناشویی دردناک پس از یائسگی شایع است میلیون ها نفر از درد قبل، حین و بعد از مقاربت رنج می برند این مشکل می تواند میل جنسی، لذت بردن از روابط زناشویی را از بین ببرد. بسیاری از زنان از این مشکل رنج می برند ولی در سکوت می مانند زیرا خجالت می کشند مطرح نمایند مقاربت درناک در اثر بسیاری از علل احتمالی ( تغییرات هورمونی، شرایط پزشکی و عصبی، بیماریهای پوستی و مشکلات روانی ( اضطراب و افسردگی) می باشد. کاهش تولید استروژن در دوران یائسگی سبب نازک شدن بافت واژن و در نتیجه خشکی، سوزش و درد در آن ناحیه می شود و سبب سندرم درد که با هر نوع لمس و فشار در ناحیه اطراف مهبل ایجاد می شود و عوامل روانی نیز مشکل را بدتر می کند.
برای درمان معمولا نیاز به یک رویکرد چند وجهی ( دارو، شیوه های مراقبت از خود و درمان های دیگر ) می باشد. استروژن واژینال با دوز پایین درمان اصلی برای تغییرات واژن دردناک است و عوارض جانبی استروزن خوراکی را ندارد. درمان فیزیکی کف لگن که روشی نسبتاً جدید است و در این روش از یک فیزیوتراپیست برای تکنیک های ماساز و فشار ملایم استفاده می شود که سبب کشش بافت تنگ تر لگن می شود و به تقویت ماهیچه های کف لگن کمک می کند.
مسائل اضطراب و ارتباطات ضعیف در یک رابطه می تواند منجر به رابطه جنسی دردناک شود که یک متخصص بهداشت روانی می تواند به شما کمک کند.
مراقبت هاب بهداشتی مانند ( درمان پوست والو به آرامی و شستشو با صابون ملایم و یا آب ساده و استفاده از یک پت خشک و اجتناب از پوشیدن لباس های تنگ و استفاده از لباس های پنبه ای موثر است محصولات معطر مانند حباب حمام را برای شستشو استفاده نکنید.
باروری، کنترل تولد و ناباروری زنان
انتخاب یک روش کنترل تولد باید یک تصمیم مشترک بین زن و مرد باشد زنان برای جلوگیری از بارداری می توانند از روش های قرص های ضد بارداری، دیافراگم، اسپرم کش ها، روش های ریتم، ایمپلنت یا دستگاه های داخل رحمی ( IUD ) استفاده کنند. روش های ایمپلنت، قرص های ضد بارداری، IUD بین ./1 -3% احتمال شکست در روش هایی مانند کاندوم یا اسپرم کش ها 5 – 15 % احتمال شکست وجود دارد. زنان باید برای بیماریهای مقاربتی مانند ( HIV ایدز ) محافظت لازم را داشته باشند. برای ناباروری نیاز به بررسی های پزشکی توسط متخصصین ناباروری می باشد و برای اصلاح این وضعیت از فن آوری های پیشرفته ( مانند لقاح آزمایشگاهی، تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم، دهنده های تخمک و یا فرزند خواندگی ) استفاده می شود.
حاملگی
یک بارداری طبیعی حدود 40 هفته طول می کشد و سه دوره سه ماهه تقسیم می شود علائم حاملگی شامل ( فقدان دوره های قاعدگی، تغییرات پستان، خستگی، تهوع، نوسانات خلقی ) می باشد تست تشخیص حاملگی شامل اندازه گیری هورمون گناتروپین جفتی انسان ( HCG ) در ادرار یا خون است علائم اواخر بارداری شامل ( سوزش سردل، اختلال در خواب، تورم مچ پا یا انگشتان، بواسیر و انقباضات خفیف ) می باشد. با پایان 37 هفته بارداری نوزاد ترم در نظر گرفته می شود اکثر نوزادان ترم در هنگام تولد به طور معمول بین 2800 – 4100 گرم وزن دارند.
سه ماهه اول ( هفته 1 – 12 ) در طول سه ماهه اول بدن دستخوش تغییرات زیادی است تغییرات هورمونی که می تواند علائم را حتی در هفته های اول بارداری آغاز کند توقف دوره ی قاعدگی یعنی ایتکه شما حامله هستید و تغییرات دیگر شامل ( خستگی بیش از حد، سینه های متورم، ناراحتی معده، هوس یا بی میلی به غذاهای خاص، نوسانات خلقی، یبوست، سردرد، سوزش معده و افزایش یا کاهش وزن ) می باشد و شما ممکن است برای استراحت به رختخواب بروید و یا وعده های غذایی کوچک و مکرر استفاده کنید.
سه ماهه دوم ( هفته 13 – 28 بارداری ) : در این دوره کودک در حال رشد است و مادر حرکات کودک را احساس می کند. بدن درد مانند درد ( پشت، ران، شکم، کشاله ران ) و خطوطی در ( شکم، سینه، ران ) و یا تیره شدن پوست اطراف نوک پستان و پوست تیره در ( گونه ها، پیشانی، بینی، لب فوقانی ) و تکه هایی که اغلب در هر دو طرف صورت دیده می شود که به آن ماسک حاملگی می گویند. بی حسی و یا سوزن سوزن شدن دست ها به نام ( سندرم تونل مچ دست ) دیده می شود. گاهی خارش بر روی ( شکم ، کف دستها و پاها ) وجود دارد و در صورتی که مادر باردارعلائمی مانند ( تهوع، از دست دادن اشتها، استفراغ، زردی و یا خستگی همراه با خارش دارد باید با پزشک خود در میان بگذارد. زیرا این علائم می تواند نشانه ی یک مشکل کبدی باشد. تورم مچ پا، انگشتان و صورت ممکن است وجود داشته باشد و اگر شما متوجه هر گونه تورم ناگهانی و شدید و یا افزایش وزن ( نشانه پراکلامپسی ) شدید با پزشک خود تماس بگیرید.
سه ماهه سوم بارداری ( هفته 29 – 40 ) : بعضی از مادران باردار در این دوره دچار تنگی نفس شده که با رفتن به حمام بدتر می شود و دلیل آن است که نوزاد بزرگتر شده است و با یزرگ شدن بر روی اندام فشار وارد می کند برخی از علائم این دوره عبارتند از تنگی نفس، سوزش معده، تورم مچ پا، انگشتان و صورت، هموروئید و مشکلات خواب وجود دارد با نزدیک شدن به موعد مقرر زایمان، دهانه رحم نازکتر و نرمتر می شود. که یک فرایند طبیعی است.
یک خانم قبل از بارداری و یا بعد بارداری باید اطلاعاتی داشته باشد. برای یک زن برنامه ریزی حاملگی به معنای یادگیری در مورد سلامت خود و نوزاد مهم است برای یک مادر باردار نیاز است تا در مورد بیماری ها مانند ( افسردگی، صرع، بیماری های تیروئید، آسم، لوپوس یا دیابت ) که برای خود و یا بارداری مشکلاتی ایجاد می کند اطلاعاتی داشته باشد.
زنانی که سیگار می کشند باید ترک کنند زیرا سیگار سقط و مرده زایی را افزایش می دهد.
زنان باید در مورد خطرات ناشی از مصرف الکل در دوران بارداری اطلاع داشته باشند.
وظیفه مادری زنان در سلامت
در طول زمان مادری یک زن نه تنها مسئول حفظ سلامت فرزند بلکه مسئول به حداکثر رساندن سلامت در خانواده است.
یائسگی
یائسگی یک رویداد یا یک دوره از زندگی یک زن است به طور متوسط یائسگی در سن 51 سالگی رخ می دهد. یائسگی زمانی رخ می دهد که عملکرد تخمدان ها متوقف شود تخمدان ها تولید تخمک و هورمون های زنانه مانند استروژن را بر عهده دارند تخمدان ها منبع اصلی هورمون های زنانه است که کنترل و توسعه ویژگی های زنانه مانند ( سینه ها، شکل بدن و مو ) را بعهده دارند در هر چرخه قاعدگی ماهانه یک تخمک از یک تخمدان آزاد می شود تخمک از طریق یک لوله فالوپ به رحم می رسد. با شروع یائسگی تمام فعالیت های تخمدان ها متوقف می شود و بعد از این دوران دیگر مادران نمی توانند باردار شوند. علائم یائسگی مانند ( گرگرفتگی، اختلات خلقی، خشکی واژن، نوسانات در میل جنسی، فراموشی، مشکل خواب و بی اختیاری ادرار ) می باشد. در دوران یائسگی هورمون درمانی انجام می شود این هورمون ها شامل استروژن و یا ترکیبی از استروژن و پروژسترون است و برای کنترل علائم یائسگی ( گرگرفتگی و خشکی واژن ) انجام می شود. قرص های جلوگیری از بارداری در یائسگی برای کنترل نامنظمی خونریزی واژینال استفاده می شود. قبل از شروع درمان باید سایر علل خونریزی واژینال نامنظم بررسی شود علاوه بر درمان های هورمونی که برای علائم کمبود استروژن واژینال انجام می شود یک سری درمان های موضعی مانند ( کرم استروژن واژینال یا قرص های استروژن واژینال ) نیز استفاده می شود عوامل مرطوب کننده واژن مانند ( K-Y Silk-E Vaginal ) و استفاده از روان کننده ها در طول مقاربت برای کنترل درد و ناراحتی ناشی از خشکی واژن استفاده می شود استفاده از بتادین موضعی در قسمت بیرونی واژن و یا غوطه وری در واژن و یا غوطه ور شدن در وان حمام آب گرم ممکن است برای رفع سوزش و درد واژن پس از رابطه جنسی مفید باشد.
سایر درمان های دارویی با مهار کننده های SSRIs مانند ( فلوکستین، سرترالین، پاروکستین، سیتالوپرام ) در کاهش شدت گرگرفتگی در برخی از زنان موثر است ولی این داروها با عوارض جانبی مانند ( کاهش میل جنسی و اختلال عملکرد جنسی ) همراه هستند. و داروهای دیگری نیز مانند ( گاباپنتین، کلونیدین ) در تسکین علائم گرگرفتگی مفید ولی داری عارض جانبی می باشند.
پس از منوپوز
تا قبل از قرن بیستم زنان بعد از سن 50 سالگی به مدت طولانی زندگی نمی کردند ولی بعد از قرن بیستم میانگین سنی زنان افزایش یافته و تا چند دهه بعد از 50 سالگی زندگی می کنند.50 درصد از زنان آمریکا بیش از 75 سال زندگی می کنند ولی آنها در انزوای اجتماعی و 90 درصد آنها در خانه های سالمندان زندگی می کنند و این خبر خوبی نیست. زنان یائسه برای داشتن سلامتی با مسائلی روبرو هستند که باید با برنامه ریزی مناسب حل نمایند آنها باید بدانند که ورزش بخش مهمی از سالم ماندن است ورزش سبب پیشگیری از پوکی استخوان از طریق قوی و سالم نگه داشتن بافت غضروف و استخوان ، کاهش خطر ابتلا به حمله قلبی و سایر بیماریهای قلبی و عروقی با افزایش ضربان قلب، سبب قوی شدن عضلات اطراف مفصل و کمک به پیشگیری از ورم مفاصل، کمک به افراد مسن در حفظ عملکرد روده به طور منظم، به حفظ کنترول وزن، سلامتی و تناسب اندام زنان کمک می کند. ورزش پیاده روی بهترین نوع ورزش برای زنان یائسه است و روزانه حداقل به مدت 30 دقیقه انجام شود و یا حداقل 3 بار در هفته فعالیت نمایند. هر نوع فعالیت بهتر از فعالیت نکردن است. از طرفی ورزش به تنهایی تمام مشکلات را حل نمی کند زنان یائسه روزانه نیاز به 1500 میلیگرم کلسیم دارند آنها باید سیگار نکشند و مصرف چربی و کلسترول را برای کمک به جلوگیری از بیماریهای قلبی عروقی محدود کنند. برای حفظ قد باید وزنتان را در حد طبیعی نگه دارید. و روزانه 6 – 8 لیوان آب مصرف کنید در صورتی که در حال ورزش هستید و هوا گرم است روزانه 10 – 12 لیوان آب مصرف کنید. زنان برای ورزش کردن باید یکی از فامیل یا دوستان را همراه خود نمایند و نباید قبل از رفتن به رختخواب ورزش کنند زیرا با مشکل خواب مواجه می شوند.
تغذیه برای زنان
برای کاهش عوارض سندرم قبل از قاعدگی باید مصرف اسید های چرب امگا 3 را افزایش دهید از گوشت های عاری از هورمون استفاده کنید گوشت مرغ و فراورده های لبنی و غذاهای حاوی سویا مصرف کنید.
اگر باردار هستید و علائم صبحگاهی دارید معده خود را با خوردن نان کراکر، نان برشته خشک یا غلات خشک پر نگه دارید و زنجبیل را برای حفظ آرامش معده مصرف کنید.
اگر شما مستعد ابتلا به سرطان دهانه رحم هستید با خوردن سبزیجات و میوه جات مخصوصاً از خانواده کلم و مصرف ویتامین های B مانند ( اسید فولیک پیریدوکسین و ریبوفلاوین ) را افزایش دهید. و روزانه ازغذاهای حاوی آنتی اکسیدان ها مصرف کنید.
نظرات (2)